1 ZEMİN ÇİVİSİ İMALATI
1.1 TANIM
Bu yapım yöntemi, geçici ve kalıcı, pasif ankraj imalatı için gerekli uygulama tekniği, makine, ekipman ve malzemenin seçimi, hazırlanması ve yerleştirilmesi yöntemlerini belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.
1.2 ÇALIŞMA SAHASININ HAZIRLANMASI
İnşaat sahası ve yolları, makine ve personelin verimli çalışabilmesi için düzgün ve kuru tutulmalıdır. Bu aynı zamanda planlanan günlük imalat miktarlarının yapılabilmesi ve imalat kalitesine ulaşılabilmesi için önemli bir faktördür.
Mevcut zemin delgi makinesi, paletli vinç, beton mikseri, beton pompası ve bunun gibi ağır iş makinelerinin, 10 cm ’den fazla batmadan çalışmalarına imkân sağlayacak biçimde düzeltilip, sıkıştırılacaktır. Dolgular delme işini zorlaştırmayacak uygun malzemelerle yapılacaktır.
Çalışma sahasında yüzey için uygun drenaj sistemi tesis edilerek platformun kuru kalması sağlanacaktır.
Foraj malzemesi ve yer altı suyu sürekli olarak sahadan uzaklaştırılacak ve çalışma sahasının bozulması önlenecektir.
1.3 ZEMİN BİLGİLERİ
Uygulama projeleri ve yapım yöntemleri zemin raporlarına göre belirlenecektir.
1.4 ÇEVRE BİLGİLERİ
Yer altında ve üstünde delmeyi zorlaştıracak beton ve çelik engeller, altyapı kanalları resmi kuruluşlara yazılı tespit yaptırılarak işveren tarafından kaldırılması sağlanacaktır.
1.5 ZEMİN ÇİVİLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ VE İMALAT.TOLERANSLARI
Pasif ankrajların zemine işaretlenmesi şantiye sorumlusu tarafından tek tek yapılacaktır.
Pasif ankrajların düşeyde ve eğimindeki sapma miktarları projedeki toleransları aşamaz.
Pasif ankrajların yerleştirme sırası daha önce yapılmış olan çivileri yerlerinden yatay ve düşey doğrultularda minimum derecede hareket ettirecek şekilde olacaktır.
Bir çivi bitiminden en az 24 saat geçmeden 1.5m çevresinde delgi yapılmayacak, imalat atlamalı olarak sürdürülecektir.
1.6 ZEMİN ÇİVİSİ / KAYA BULONU
Zemin çivileri, kazı yüzeylerinin tutulması veya şev stabilitesinin sağlanması amacıyla oluşturulan duvar niteliğindeki yapılarda kullanılırlar. Zemin çivilerine ön germe uygulanmaz, dolayısıyla şev hareketi olmadığı sürece çivilere herhangi bir yük gelmemektedir.
Pasif ankraj uygulaması iki isimle anılır:
- Zemin çivisi: Zeminde yapılan ve auger-odex boru ile delinen pasif ankrajdır.
- Kaya bulonu: Kayada yapılan ve top hammer veya DTH ile delinen pasif ankrajdır.
Zemin çivilerinin nihai taşıma kapasiteleri hesaplanırken ve uygulanırken emniyetli ve efektif sonuçlar alınması için aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir:
- Zemin çivilerinin toprak veya kaya ile aderansı,
- Yatak tabanının durumu ve zemin çivisinin çevreleyen toprağın/kayanın nitelikleri,
- Zemin çivisine etkiyen üst tabaka gerilmesi,
- Zemin çivisi ebatları,
- Enjeksiyon basıncı ve enjeksiyon miktarı,
- Zemindeki suyun durumu, deşarjı,
DELGİ METOTLARI
Çivilerin deliklerinin açımında izlenecek metot, kullanılacak ekipman ve yararlanılacak malzemeler direkt olarak zemin çivisi imalatının yapılacağı zemindeki toprak ve kaya özellikleriyle ilintilidir. Gerekli teknik bilgilerin toplanıp irdelenmesi sonunda aşağıda listelenen delgi metotlarından birinin kullanılmasına karar verilir.
- Burgu (auger) kullanılarak delgi (hava gerekebilir.)
- Kaya matkabı (rock bit)ile delgi (hava veya su gereklidir.)
- Üstten vurmalı çekiç (top hammer)ile delgi (hava gereklidir.)
- İçten vurmalı çekiç (down the hole hammer)ile delgi (hava veya köpük gereklidir.) (Bu metot kayayı delmede kullanılır.)
- Odex ile delgi (Aşırı yüklenmiş zeminlerde uygulanabilir. Üstten vurmalı çekiç ve DTH çekiç versiyonları mevcuttur.)
- Sondaj kılavuzu borusu (muhafaza borusu) (casing)ile delgi [Bu sistemde muhafaza borusu delik çeperlerindeki olası bir çökmeyi engellediği gibi ayrıca da matkap/burgu ucunun ilerlemesini kolaylaştırır. Kılavuz zarf borunun dönüş istikameti, döner matkap ucunun dönüş istikametinin tersinedir.] Çivi için açılmış olan sondaj deliklerinde kök kısmının ayrıca büyütülmesi ve düzenlenmesi işlemi daha sonra uygulanan bir delgi işlemidir. Bu metot killi zonlarda zemine aktarılan çivi gerilme kuvvetini pekiştirmek için kullanılır.
1.7 PASİF ANKRAJIN HAZIRLANMASI
Pasif ankrajlar, polietilen enjeksiyon hortumları ve hava delikleri ile teçhizatlı, zemin çivisi delgisi içerisinde merkezlemeyi sağlayıcı ortalayıcı ile donatılmış, çapı proje yüküne göre belirlenen bir adet STIII (akma değeri, 4200kN/mm² olan) yapı çeliğinden oluşur. Kalıcı pasif ankrajlar korozyona karşı oluklu PVC kanallar ile korunmuştur. Duvarla bağlantıları başlık plakalarıyla sağlanır.
1.8 PASİF ANKRAJ DONATISININ YERLEŞTİRİLMESİ
Pasif ankraj donatısı, tazyikli çimento enjeksiyonu ile yıkanmış ve temizlenmiş deliklere yerleştirilir. Killi zeminlerde delgi sırasında su kullanılması taşıma gücünde azalmaya yol açabilir, çimento enjeksiyonunun sağlıklı olmasına dikkat edilmelidir.
1.9 ENJEKSİYON
Zemin çivilerinin zemine bağlanmasında (yapışmasında) en gelişmiş ve en efektif olan metot zemin çivi donatısı çeperine çimento enjeksiyonu püskürtülmesidir. Enjeksiyon, zemin çivisi için korozyona karşı güvenilir bir koruma hem de yeterli derecede bir tutunma mukavemeti sağlayacaktır.
En temel enjeksiyon malzemeleri PÇ42.5/32.5 portland çimentosu ve sudur. Ancak bazı hallerde katkı malzemeleri kullanılabilir. Enjeksiyon karışımı 1/2 oranında (50 kg. Su / 100 kg. Çimento) olduğunca yüksek kıvamlı hazırlanmalı ve uygulanmalıdır.
Zemin çivisi seti deliğe yerleştirilmeden önce birincil iç enjeksiyonlama yapılacaktır. Kalıcı pasif ankraj imalatında bu işlem, setin deliğe yerleştirilmesinden hemen önce tamamlanmış olmalıdır. İkincil enjeksiyonlama, birincil enjeksiyonun, setin kuyuya yerleştirilmesi sırasında zarar görmeyeceğinden emin olunacak kadar beklendikten sonra yapılmalıdır. İkincil enjeksiyonlamada ilk önce delik içerisi enjeksiyonla tamamen doldurulacak, kuyu içerisinde kalmış döküntü malzemenin delik ağzından dışarı atılması sağlanacaktır.
1.10 KAYITLARIN TUTULMASI VE RAPORLAMA
Pasif ankraj uygulaması sırasında şantiyede günlük olarak E.No.7 Günlük Şantiye Çalışma Raporu doldurulacaktır.
1.11 İMALATLARIN KONTROLU
İmalatların kalite kontrolü YY.09 “Ölçme ve İmalat Kalite Kontrol İşleri “ne, kullanılan malzemelerin kalite kontrolü ise T06 “Malzeme Kabul Kriterleri “ne uygun olarak yapılacaktır.