1 ENJEKSİYON İMALATI
1.1 TANIM
Bu yapım yöntemi, enjeksiyon yapılması için gerekli uygulama tekniği, makine, ekipman ve malzemenin seçimi, hazırlanması ve yerleştirilmesi yöntemlerini belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.
1.2 STANDARTLAR
Enjeksiyon yapımı sırasında, uygulama amacına göre “DIN 4128 Small diameter injection piles (cast-in-place concrete piles and composite piles)” normuna uyulacaktır.
1.3 ÇALIŞMA SAHASININ HAZIRLANMASI
İnşaat sahası ve yolları makine ve personelin verimli çalışarak planlanan günlük imalat miktarlarının yapılabilmesi ve imalat kalitesine ulaşılabilmesi için düzgün ve kuru tutulmalıdır.
Delgi makinesi, paletli vinç, beton mikseri, beton pompası ve sair ağır iş makinelerinin on cm ’den fazla batmadan çalışmalarına imkân sağlayacak biçimde düzeltilip, sıkıştırılacaktır. Dolgular delme işini zorlaştırmayacak uygun malzemelerle yapılacaktır.
Çalışma sahasında uygun yüzey drenaj sistemi tesis edilerek platformun kuru kalması sağlanacaktır.
Foraj malzemesi ve yer altı suyu sürekli olarak sahadan uzaklaştırılarak çalışma sahasının bozulması önlenecektir.
1.4 ZEMİN BİLGİLERİ
Uygulama projeleri ve yapım yöntemleri zemin raporlarına göre belirlenecektir.
1.5 ÇEVRE BİLGİLERİ
Yer altında ve üstündeki delmeyi zorlaştıran beton ve çelik engeller, altyapı kanalları resmi kuruluşlara yazılı tespit yaptırılarak işveren tarafından kaldırılması sağlanacaktır.
1.6 MALZEME
Gerekli olan malzemeler, çimento, su bazen ilaveten bentonit, kum ve katkı malzemeleridir.
Çimento; torbalar halinde, büyük miktardaki işlerde silodan alınarak ölçü nispetinde katılır. Önemli olan belirlenen ağırlıkta çimentonun teminidir. Enjeksiyon işlerinde PÇ 32,5 çimento kullanılabilir.
Bentonit; bazı karışımlarda ilave olarak katılır ve çimento ağırlığına göre daha önceden belirlenen oranda sıvı olarak uygulanır. 12 saat önce su ile karıştırılan bentonit şişer, çamur haline gelir. Yoğunluğu ve viskozitesi ölçülerek katılacak konumda muhafaza edilir. Karışımdaki su miktarı azaltılarak yerine bentonit çamuru girmiş olur.
Su; katkısız, asitsiz ve yeterli oranda bulundurulmalıdır. Kimyasal analizi yapılmış temiz su kullanılmalıdır.
Katkı malzemeleri; çimento enjeksiyonunda su+çimento yeterlidir. Enjeksiyon alış durumuna göre bazen uçucu kül, priz hızlandırıcı, sodyum silikat vb. gibi özellikte kimyasal katkılar enjeksiyon karışımına katılabilir.
1.7 EKİPMAN
Delici makine: Ortamın zemin veya kaya olmasına göre, uygun bir delici makine ve ilgili delici uç, matkap, vidye, tij, su başlığı gibi ekipman kullanılır.
Enjeksiyon istasyonu ekipmanları: Mikser, dinlendirici, pompa, su tankı, çimento silosu, basınç göstergeleri, vanalar vb. ekipman, su saati.
Enjeksiyon uygulama ekipmanları: Gidiş-dönüş hattı, hortumlar, packerler, kurt ağzı.
1.8 ENJEKSİYON KARIŞIMI
Enjeksiyon karışımı belirli orandaki suyun ve çimentonun mikserde birleştirilmesiyle oluşur. Uygulama alanına göre su/çimento oranı ayarlanır, çok miktarda hacim dolacaksa, pompanın basmasının mümkün olduğu oranda (%25 kadar) kum katılır. Geçirimsizlik ve ince çatlakların doldurulması bentonit karışımı ile sağlanır.
Mikserde hazırlanan enjeksiyon karışımı, dinlendiriciye alınır ve oradan pompa vasıtasıyla hortumlar ile kuyuya verilir.
1.9 ENJEKSİYON PATERNI VE ENJEKSİYON UYGULAMASI
Projede belirlenen yere, teknik bilgiler vasıtasıyla hazırlanan enjeksiyon karışımı basılır. Bunun için:
Delici makine ile açılan kuyu içine bırakılan tij+matkap ucundan zemine enjeksiyon karışımı basılır. Projeye göre tatbik noktası üzerinde kuyuya packer yerleştirilerek, enjeksiyon karışımının zemine girmesi sağlanır. Zemin enjeksiyon karışımına doyunca, packer daha yukarı alınarak enjeksiyon karışımının daha üst seviyelere verilmesi sağlanabilir. s/ç oranı 3/1 gibi ince karışım olarak başlanabilir, sonra 1/1 ve 1/3 gibi kaba karışıma gerekirse kum ilave edilerek, zeminin dolmasına gayret edilir. Bahsedilen tek kademeli packerli aşağıdan yukarıya metodunun yanı sıra çift packerli uygulama da yapılabilir. Yukarıdan aşağıya kademeli yöntemle zemini iyileştirerek daha derinlere inmek mümkündür.
Zeminin doymasına enjeksiyon refüsü denir ve karışım geri dönerek, enjeksiyon istasyonuna alınır. İnce karışım ile başlayarak, kaba karışıma geçmek, refüden sonra ince karışım tatbiki ile enjeksiyonu tamamlamak tercih edilir.
1.10 ENJEKSİYON ÇEŞİTLERİ VE KATKILAR
Zemin iyileştirmesinin durumuna göre farklı malzemelerden oluşan değişik orandaki karışımlar tatbik edilebilir. Bunlar enjeksiyon için değişik karışımları gerektirir.
- Kontak enjeksiyonu, konsolidasyon enjeksiyonu, örtü enjeksiyonu, dolgu enjeksiyonu, boru enjeksiyonu, harç enjeksiyonu
- Kimyasal enjeksiyon, yüzey enjeksiyonu, epoksi enjeksiyonu, bentonit enjeksiyonu, katkılı özel enjeksiyon
- Özel enjeksiyon
1.11 UYGULAMA, KAYITLAR VE RAPORLAR
Enjeksiyon karışımının zemine tatbiki ile ilgili her türlü malzeme ve davranış kayıt edilir. Zemin enjeksiyon uygulama raporu adı verilen bu belgede, başlama – bitiş zamanları, delici makine sondaj bilgileri, packer yerleştirme kotları, karışım oranları ve verilen miktarları, enjeksiyon ekipman adları ve özellikleri, sarf edilen malzeme (su, kum, çimento) miktarları, enjeksiyon basınçları, enjeksiyon patern bilgileri gibi her türlü bilgi bulunmalıdır. Doldurulan enjeksiyon formlarının birlikte değerlendirilmesiyle, plan ve kesitte enjeksiyon alış durumuna göre zeminin son durumu belirlenir.
Enjeksiyon tamamlandıktan sonra, uygulama alanının plan ve kesitlerine işlenmiş enjeksiyon aksları, zemin iyileştirmesinin konumu, maliyeti vb. gibi her türlü bilgi tek rapor haline getirilir.
1.12 İMALATLARIN KONTROLU
İmalatların kalite kontrolu YY.09 “Ölçme ve İmalat Kalite Kontrol İşleri ”ne, kullanılan malzemelerin kalite kontrolu ise T06 “Malzeme Kabul Kriterleri ”ne uygun olarak yapılacaktır.